Terug zoals ik ben gekomen

Ik ben verslaafd aan Engeland: het landschap, de taal, de mensen, de atmosfeer, scones en Pimm’s… Zelfs boodschappen doen bij de Tesco maakt me al blij! Als tiener ging ik met mijn ouders op vakantie in het Lake District, Wiltshire en Devon en later doorkruiste ik met mijn zus de hele UK met een Brit Rail Pass. Het heeft dertig jaar geduurd voor ik terugkeerde naar dit geweldige land en ondanks mijn hoge verwachtingen was het precies zoals ik verwachtte – ik was weer thuis.

Tijdens mijn laatste tripje naar de Cotswolds zag ik een documentaire over natural burials. Op een prachtige glooiende heuvel die uitkijkt over een schitterende vallei, lagen mensen begraven in een volkomen natuurlijk uitziende omgeving. De ondiepe graven vormden kleine heuveltje begroeid met gras, bloemen en onkruid zoals dat daar van nature hoort. Er stonden geen grafstenen, geen afgepaste percelen, geen kaarsrechte paden…

De Engelsen passen deze natuurlijke vorm van begraven al heel lang toe en de methode is afgekeken uit het verleden. Begraven worden zoals je gekomen bent, zonder opsmuk, gelegen op een eenvoudige draagbaar, gewikkeld in een doek van wol of katoen, in een eenvoudige draagkist van riet of wilgentenen. De gedacht van de natural burial is inmiddels overgenomen door de groene beweging: duurzaam, ecologisch, verantwoord. Wat mij enorm aansprak was de absoluut hemelse plek. Niet alleen de natuur, rust en stilte, maar vooral het feit dat dit dé spot is waar ik wil zijn: nu, altijd, later. 

Het idee dat dit daadwerkelijk zou kunnen, greep me en liet me niet meer los: ten ruste worden gelegd op de plek waar ik thuis hoor. Ik fantaseerde over een ceremonie in de open lucht, mijn dierbaren in een kring om me heen, misschien met een kampvuur, wat mooie uitspraken en een groot veldboeket op mijn rieten kist – met veel klaprozen. Weg met die benauwde aula’s, muziekfragmenten en holle frasen… Maar helaas, de keiharde werkelijkheid verstoort mijn prachtige droom. In Nederland hebben we een massa aan wet- en regelgeving omtrent overlijden en alleen al de regels voor het vervoer naar het buitenland staan haaks op de spelregels van een natural burial in de UK.

In Nederland zijn er weliswaar een paar natuurlijke begraafplaatsen, maar alleen een ondiep graf met uitsluitend natuurlijke materialen vormt niet bij voorbaat een natuurlijke begrafenis. Zeker niet als op de achtergrond de snelweg voort raast... 

© Monique Hordijk 02-08-2016

God vergeef me

Ik heb echt niks heb met religie. Niet als leer of als kerk, niets met god, bidden, geloven... niks. Hooguit irritatie, dat alles uit naam van het geloof geoorloofd is. Alle conflicten sinds het begin van de mensheid hebben hun oorsprong in religie. Wat maakt het uit welke god de ware is, de beste? Religie is slechts een houvast om een beetje fatsoenlijk te leven. Je doet je best, helpt een ander en vergeeft elkaar. Die 10 geboden daar is niks mis mee, evenmin met de 5 zuilen of de 3 pijlers. Prima zelfs, ze geven aan dat je onderscheidt maakt tussen goed en kwaad en ze bevorderen sociaal gedrag. Verder is door de overheid alles netjes geregeld via wetten, regels en afspraken. Zo goed zelfs dat het soms meer op betutteling lijkt – maar dat is een andere discussie.

Nog even over God, met een hoofdletter dit keer. Vergeving staat hoog in zijn vaandel, zo hoog dat de katholieke kerk het tot een kunst heeft verheven. Je gaat biechten, doet wat gebedjes en alles is weer goed – lekker makkelijk. Maar als God zo vergevingsgezind is, waarom strafte hij Eva dan na die ongelukkig hap uit die appel? Ik wed dat als Adam als eerste een hap had genomen, God hem op de schouder had getikt en gezegd: 'Hé makker, we hadden een afspraak. Ik ben niet blij maar ik geef je nog een kans.' Eva niet, die werd gelijk het paradijs uitgeknikkerd en ze trok Adam mee in haar val. En daar is al het gezeur mee begonnen: al die vaders, met al die heetgebakerde zonen, dat gedoe over wie uitverkoren is en wie recht heeft op welk stuk land... Het gevolg is een eeuwenlange strijd tussen de volkeren, pure haat, moord en doodslag. En dan heb ik het niet eens over de stigmatisering van vrouwen: ze zijn zwak, onbetrouwbaar en verleiden tot kwaad. Nee, dat plaatje rijmt voor mijn gevoel niet met vergevingsgezind. Maar goed, de bijbel is slechts een verzameling van eeuwenoude mondelinge overleveringen, die bij elke vertaling een andere lading heeft kregen. Met een beetje verstand weet je hoe je de inhoud van zo'n boek met hanteren.

Nee, religie zegt me niks. Ik zou hooguit iets zien in de vier edele waarheden van het boeddhisme. En wat me ook aanspreekt is mindfulness, yoga en lichte meditatie. Bij mindfulness oefen je allereerst het 'negeren' van je constante gedachtestroom. Daarnaast oefen je je in een aantal aandachtspunten zoals niet oordelen, niet streven, geduld, acceptatie, vertrouwen, etc.

In feite komen alle adviezen op hetzelfde neer – zowel religieus als niet-religieus: maak onderscheid tussen goed en kwaad, heb lief en wees een beetje tolerant.

© Monique Hordijk 08-02-2016